Józef Agaton Morawski urodził się 5
lutego 1893 r. w Odrzechowej, a dokładniej w rodzinnym dworze, który
należał do dóbr odrzechowskich w Pastwiskach, w rodzinie
szlacheckiej, która używała herbu Dąbrowa.
Rodzina Morawskich pochodziła z Moraw
Wielkich, z północnej części Mazowsza.
Bardzo wiele wybitnych osób wywodziło
się z tego rodu: np. Mikołaj Morawski (1743-1811) poseł na sejmy,
jego brat Ignacy Felix (1744-1790) generał-lejtnant wojsk
litewskich, Stanisław Morawski (1802-1852) polski lekarz, pisarz i
pamiętnikarz, przyjaciel Adama Mickiewicza, Adolf Jan Morawski
(1895-1941) wybitny profesor Politechniki Warszawskiej, zamordowany
przez NKWD w Katyniu.
* Dwór w Pastwiskach,
miejsce urodzin Józefa Agatona Morawskiego
Józef Morawski był najmłodszym z
siedmiorga dzieci Władysława Morawskiego (1850-1916) właściciela
dóbr Odrzechowa i Pobiedno, krakowskiego prawnika oraz
Kazimiery Leszczyńskich herbu Sas.
** Rodzice Józefa Agatona
Morawskiego
Jego najstarszy brat Jan Morawski
(1878-1940) studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, a następnie w 1900 roku uzyskał tytuł doktora praw na
Uniwersytecie Lwowskim. Przez 18 lat pracował jako adwokat w
sądownictwie austriackim. Gdy Polska odzyskała niepodległość podjął
pracę w Polskiej Komisji Likwidacyjnej w Krakowie. Od lutego 1919
roku był podsekretarzem stanu w Wydziale
Organizacyjnym Ministerstwa Sprawiedliwości w Warszawie, a od
czerwca tego samego roku został ministrem sprawiedliwości w rządzie
Władysława Grabowskiego. W sierpni 1921 roku został sędzią Sądu
Najwyższego, jednocześnie będąc dalej podsekretarzem stanu w
Ministerstwa Sprawiedliwości i Sędzią Najwyższego Trybunału
Administracyjnego. Dziewięć lat później przeszedł do pracy w
adwokaturze, mieszkając najczęściej we Lwowie, gdzie zmarł w roku
1940. Rodzeństwo Józefa to także Kazimierz, Jerzy, Zofia i Helenę.
* Władysław Morawski z
synami: Janem, Józefem, Kazimierzem i Jerzym
Józef Morawski uczęszczał do c. k.
Gimnazjum Męskiego im. Królowej Zofii w Sanoku, które ukończył z wyróżnieniem
w1912 roku.
*** Świadectwo szkolne
Józefa Agatona Morawskiego
**** Tablo Abiturientów
Gimnazjum Męskiego - rocznik 1912
Następnie rozpoczął studia na
uniwersytecie lwowskim, na wydziale prawa, gdzie zaliczył III rok w 1914. W roku 1917 ukończył w Rembertowie szkołę oficerską oraz
francuski kurs wyszkolenia w Krakowie. W tym samym roku ożenił się z
Felicją Jachimowska (1895-1940) z majątku Markowce koło Sanoka,
jedyną z trzech córek Kazimierza (+1920) i Marii z Romerów (+1936)
Jachimowskich, która wniosła w posagu majątek Niebieszczany.
* Felicja z
Jachimowskich Morawska oraz synowie: Andrzej i Wacław Morawscy
Małżonkowie Morawscy przez pierwsze lata wspólnego życia mieszkali w
modrzewiowym dworze
w Odrzechowej, w którym na świat przyszli dwaj ich
synowie, starszy Wacław Kazimierz, urodzony w 1918 roku i młodszy
Andrzej (urodzony w 1919 r.). Wacław Morawski brał udział w kampanii
wrześniowej w 1939 roku, następnie przedostał się do Francji, do Coëtquidan, do polskiego obozu wojskowego. Był żołnierzem PSZ na
Zachodzie, służył w dywizji gen. Stanisława Maczka, w stopniu
porucznika artylerii. Zginął 11 sierpnia 1944 roku walcząc o
miejscowość Langannerie, w ramach operacji, która przeszła do
historii jako bitwa pod Falaise.
Andrzej Morawski, ukończył C.K.
Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku a następnie rozpoczął studia
na Wydziale Leśnictwa Politechniki Lwowskiej, na którym zdążył
zaliczyć 3 lata studiów. Po wybuchu II wojny światowej przebywał w
Niebieszczanach. Jednak, jako podejrzewany przez niemieckie gestapo
o ukrywanie Żydów, musiał uciekać i ukrywać się w Szczawnicy. Po
zakończeniu wojny dokończył studia i uzyskał tytuł magistra na
Akademii Handlowej w Krakowie. Zmarł w Krakowie w 2003 roku w wieku
84 lat.
W okresie II wojny światowej Józef
Morawski był członkiem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Po
demobilizacji, jako emigrant pozostał w Wielkiej Brytanii. Przeniósł
się do Szkocji, gdzie pracował jako nauczyciel języka angielskiego w
szkole rolniczej Henryka Przyborowskiego, założonej dla
zdemobilizowanych żołnierzy polskich w Glasgow. The Scottish-Polish
Society, stowarzyszenie do którego należał Józef Morawski,
organizowało kluby szkocko-polskie, wykłady o polskiej historii i kulturze.
W 1959 roku powrócił do kraju. Podjął
pracę jako inspektor w Dyrekcji Lasów Państwowych na początku w
Zielonej Górze, a później w Szczecinku. Józef Morawski ożenił się
powtórnie 11 sierpnia 1967 roku z Zofią Puzyną (1895–1980), córką
Józefa Puzyny, rektora Uniwersytetu Lwowskiego.
Zmarł 13 grudnia 1969 roku w Krakowie,
gdzie został pochowany w rodzinnym grobowcu na Cmentarzu Rakowickim.
ŹRÓDŁA FOTOGRAFII:
* Udostępnione przez pana
Roberta Antonia
** Książka "Odrzechowa - zarys
dziejów", autor D. F. Nowak
*** Archiwum Państwowe - strona
internetowa www.rzeszow.ap.pl
**** Muzeum Historyczne w Sanoku
|